fimmtudagur, mars 31, 2005

Staðbundnir fjölmiðlar.

Birkir J. Jónsson, alþingsmaður, flutti ágæta ræðu um mikilvægi staðbundna fjölmiðla í ræðu á Alþingi, 22. mars s.l. er hann sagði:

Hæstv. forseti. Hér er hreyft við mjög þörfu máli og ég vil þakka hv. frummælanda, hv. þm. Dagnýju Jónsdóttur, fyrir að flytja hér ágætt mál. Hér er um mjög mikilvægt mál að ræða eins og hv. þingmaður kom inn á í máli sínu. Við vitum að hlutverk staðbundinna fjölmiðla skiptir oftar en ekki mjög miklu máli fyrir viðkomandi byggðarlög, í hverslags mynd sem sú starfsemi er, hvort sem um er að ræða útvarpsrekstur, sjónvarpsrekstur eða dagblöð.

Í þessari tillögu til þingsályktunar er lagt til að hæstv. menntamálaráðherra verði falið að skipa nefnd sem eigi að athuga sérstaklega stöðu þessara fjölmiðla og rekstrarumhverfi þeirra og skila skýrslu í framhaldi af því. Jafnframt á nefndin að koma með tillögur um beinar eða óbeinar aðgerðir sem ríkisstjórn og Alþingi gætu gripið til í því skyni að efla rekstargrundvöll þeirra fjölmiðla.

Hæstv. forseti. Ég vil segja að mér finnst mjög brýnt að stjórnvöld komi með beinum aðgerðum að rekstri þessara fjölmiðla með því að styrkja starfsemina og vil færa rök fyrir því hér. Ef við tökum hina staðbundnu fjölmiðla sem dæmi, einkum ritmiðlana, hafa þeir fjölmiðlar gríðarlegt hlutverk. Þeir efla sjálfsmynd íbúa viðkomandi byggðarlaga og byggðarlaganna í heild sinni og varpa oftar en ekki skýru ljósi á þau mál sem hæst ber á góma í viðkomandi byggðarlagi. Þannig efla fjölmiðlarnir samfélagsvitund fólksins, fólkið gerir sér betur grein fyrir því umhverfi sem það býr við og þeim málum sem brenna hvað helst á viðkomandi byggðarlagi. Við könnumst margir hv. þingmenn við það, sérstaklega þingmenn af landsbyggðinni, að þeir fjölmiðlar veita okkur aðhald í störfum okkar með því að benda á mál sem þarfnast úrbóta. Ég get nefnt sem dæmi í því samhengi að fréttablöð eins og Vikudagur eða Skarpur hafa verið mjög dugleg að benda okkur á mál sem við getum ýtt áfram m.a. í þingsölum Alþingis og veitir ekki af, enda höfum við hv. þm. Dagný Jónsdóttir reynt að sinna þeim fjölmiðlum sérstaklega vel.

Hæstv. forseti. Hinir staðbundnu fjölmiðlar búa oftar en ekki við mjög lítinn markað, lítinn auglýsingamarkað og tiltölulega fáa áskrifendur. Há póstburðargjöld lögðust sérstaklega á héraðsfréttablöðin fyrir tveimur eða þremur árum og urðu mjög íþyngjandi í rekstri þeirra fjölmiðla. Það hefur verið mjög erfitt fyrir þá fjölmiðla að hafa rekstur sinn réttum megin við núllið og það er náttúrlega mikið áhyggjuefni ef há póstburðargjöld og annað í rekstrarumhverfi hinna staðbundnu fjölmiðla leiðir til þess að þeir verða að hætta starfsemi sinni. Það mun bitna mjög hart á viðkomandi byggðarlögum og alveg ljóst að innri strúktúr viðkomandi byggðarlags mundi veikjast verulega við slíkt.

Hæstv. forseti. Ég talaði um það áðan að mér fyndist vert að stjórnvöld kæmu með beinum aðgerðum að því að styrkja rekstrargrundvöll þeirra staðbundnu fjölmiðla sem ég hef á undan rekið. Við höfum fyrirmyndina í þeim efnum. Við verjum nú 2.500 millj. kr. til að halda utan um Ríkisútvarp í landinu, Ríkisútvarp sem reyndar rekur svæðisstöðvar líka, þannig að fyrirmyndirnar eru fyrir hendi. Ég held að ekki þyrfti svo háa fjármuni til að styðja við starfsemi þeirra fjölmiðla sem hér um ræðir.

Ég vil gera það að sérstöku umræðuefni að mér finnst að Byggðastofnun hefði átt að vera búin að móta sér stefnu um þessa fjölmiðla fyrir löngu vegna þess að hér er um gríðarlegt byggðamál að ræða. Ég held að ég hafi ágætar heimildir fyrir því að forsvarsmenn Byggðastofnunar séu búnir að átta sig á því. Hér er um mjög mikilvægt mál að ræða og Byggðastofnun á að hafa fjármuni og ætti að vera búin að móta stefnu um að styðja við rekstur þessara fjölmiðla.

Hæstv. forseti. Síðastliðið vor fórum við í gegnum mikla fjölmiðlaumræðu og hér ætlaði allt að fara af hjörunum við að ræða um framtíð íslenskrar fjölmiðlunar. Því miður bar ekki mikið á því í þeirri umræðu að rætt væri um hlutverk og framtíð staðbundinnar fjölmiðlunar. Mig minnir að einn hv. þingmaður hafi nefnt staðbundna fjölmiðla á nafn í ræðu og það var hv. þm. Dagný Jónsdóttir og fyrir það ber að sjálfsögðu að þakka. Þetta er mjög mikilvægt mál og í raun og veru er undarlegt að í þeirri miklu umræðu sem fór hér fram sólarhringum saman skyldi ekkert vera minnst á þessa mikilvægu starfsemi. Hér er um mikið hagsmunamál að ræða fyrir landsbyggðina, hefur mjög mikil áhrif á viðkomandi byggðarlög þar sem þessir miðlar eru starfræktir og ég vil minna á að það er ekki einungis í þágu íbúa á viðkomandi svæðum heldur er stærstur hluti áskrifenda að þessum fjölmiðlum oftar en ekki brottfluttir einstaklingar sem hafa flutt úr sveitarfélagi sínu annaðhvort til náms eða varanlega en vilja fylgjast með framvindu mála í heimabyggð sinni.

Hæstv. forseti. Ég held að við ættum að reyna að þrýsta á hv. menntamálanefnd að drífa í því að afgreiða málið frá sér og senda það til umsagnar þannig að við getum afgreitt það sem þingsályktun frá Alþingi í haust. Ég fagna yfirlýsingu formanns fjárlaganefndar áðan þar sem hann tók vel í það að tekið verði tillit til umhverfis hinna staðbundnu fjölmiðla við fjárlagagerðina í haust. Það er mikilvægt að við skoðum það mjög gaumgæfilega og ég held að það sé pólitískur vilji fyrir því á Alþingi að við hugum nánar að starfsemi þessara fjölmiðla.

En sjaldan er það svo að hörðustu samflokksmenn geti verið sammála um nokkurn hlut, sbr. andsvar Hjálmars Árnasonar við ræðu Birkis:

Virðulegur forseti. Ég get tekið undir flest af því sem hv. þm. Birkir Jón Jónsson nefndi í ræðu sinni, sérstaklega það að héraðsfréttablöðin gegna verulega miklu hlutverki á landsbyggðinni, ekki síst í ljósi þess að þau flytja upplýsingar til íbúa þar og auka þar með og styrkja sjálfsmynd þessara svæða.

Hv. þingmaður hreyfði því að hann teldi vel koma til greina að ríkið legði fram fjármuni til þess að styrkja rekstur slíkra fjölmiðla. Hann nafngreindi einungis tvo slíka fjölmiðla sem, ef ég skildi hv. þingmann rétt, eru gefnir út við Eyjafjörð. Á hv. þingmaður við að ríkisstyrkur sé takmarkaður við Norðurland þegar hann talar um þetta á almennum nótum og hvernig vill hv. þingmaður þá gera upp á milli fjölmiðla á sömu svæðum, þ.e. ef fleiri en einn héraðsfjölmiðill er gefinn út í sama héraði á þá að gera upp á milli þeirra eða eiga allir að fá slíka styrki?

Birkir svarar andsvari:

Hæstv. forseti. Að sjálfsögðu fór ég almennt í þetta mál. Við eigum að koma mjög almennt að staðbundnum fjölmiðlum að mínu mati, en hv. þingmaður tók eftir því í ræðu minni að ég tók tvö dæmi, annars vegar Skarp sem er gefinn út á Húsavík og hins vegar Vikudag á Akureyri. Þar var ég einungis að taka tvö glæsileg dæmi um slíkan rekstur og hvaða áhrif slíkir fjölmiðlar geta haft á nánasta umhverfi sitt og eflt sitt byggðarlag. Að sjálfsögðu munum við fara í það að styrkja öflugustu héraðsfréttamiðla landsins. Ég tel að það sé hlutverk þeirrar nefndar, sem við höfum lagt fram þingsályktunartillögu um að menntamálaráðherra skipi, að móta hvernig og hvaða fjölmiðlar verði styrktir, en að sjálfsögðu verður það gert á almennum nótum. Þótt það væri náttúrlega ágætt að styrkja sérstaklega staðbundna fjölmiðla í Þingeyjarsýslum og Eyjafjarðarsýslu þá held ég að það gangi ekki heilt yfir séð og ég verð ekki stuðningsmaður þess að við förum í svo sértækar aðgerðir. (Gripið fram í.) Hugsanlega var hv. þm. Hjálmar Árnason að gefa það í skyn að hann væri reiðubúinn að styrkja sérstaklega þessa tvo fjölmiðla en ég mun ekki styðja hann í þeim málflutningi. Ég vil að farið verði í almennar umræður. Og af því að hv. þm. Ögmundur Jónasson kallaði hér fram í þá sagði ég áðan um Ríkisútvarpið að fyrst við getum styrkt ríkisútvarp í landinu um 2.500 millj. kr. á ársgrundvelli, hljóta stjórnvöld að geta styrkt starfsemi þessara staðbundnu fjölmiðla með sama hætti en náttúrlega ekki í eins miklum mæli.

Jafnframt varð Magnús Stefánsson að skjóta niður fullyrðingar í ræðu Birkis í andsvari:

Herra forseti. Hv. þm. Birkir Jón Jónsson er oft og tíðum mjög hvatvís maður í umræðunni og er það út af fyrir sig gott mál. Hann vitnaði til þess að ég hefði gefið einhver fyrirheit um það í ræðu minni að staðbundnir fjölmiðlar fengju framlög á fjárlögum til að styrkja rekstur þeirra. Ég bið hv. þingmann að hlusta betur næst vegna þess að ég sagði að það kæmi auðvitað til greina að slíkt gæti gerst en ég er hins vegar mjög varkár í að gefa yfirlýsingar um ríkisútgjöld og í þessu máli gildir hið sama. Ég bið því hv. þingmann að oftúlka ekki orð mín en auðvitað skil ég hug hans því að hann vill auðvitað að grundvöllur þessara fjölmiðla verði styrkur og það er ágætt mál. Hv. þingmaður á sæti í fjárlaganefnd ásamt mér þannig að þetta er viðkvæmt mál í þeirri flóru sem þar er til umfjöllunar. Ég vildi bara sérstaklega koma hér og leiðrétta hv. þingmann.

Birkir svarar andsvari Magnúsar:

Hæstv. forseti. Það er ekki á hverjum degi sem maður lendir í því að fá andsvör frá tveimur félögum sínum úr eigin þingflokki en það er staðreyndin í dag rétt fyrir páska. Ég taldi að hv. þingmaður hefði haft uppi góð orð um þessa starfsemi og þessa staðbundnu fjölmiðla. Vitaskuld munum við, ég og hv. þm. Magnús Stefánsson, taka umræðu í haust um framtíð þessara miðla samhliða fjárlagagerð án þess að nokkru hafi verið lofað hér af hv. formanni fjárlaganefndar þingsins. Að sjálfsögðu skiptir miklu máli, sérstaklega í þessari umræðu, að formaður fjárlaganefndar þingsins hafi góðan hug til þessarar þingsályktunartillögu, enda er hann einn af flutningsmönnum hennar, og ég tek fram að flutningsmenn að tillögunni eru þingmenn úr öllum þingflokkum sem sæti eiga á Alþingi. Því vonast ég til þess ásamt hv. þingmanni að þingsályktunartillagan eigi greiða leið í gegnum þingið.

Það er auðvitað skítlegt að fá andsvör rétt fyrir páska.

mánudagur, mars 07, 2005

Tímarit á læknabiðstofum smitvaldar?

Læknar við læknadeild Oslóarháskóla hafa rannsakað hvort tímarit, sem liggja frammi á biðstofum lækna og heilbrigðisstofnana kunni að vera smitvaldar. Niðurstaðan var sú, að engin ástæða sé til að fjarlægja tímarit af biðstofunum.

Skýrst er frá niðurstöðum norsku rannsóknarinnar í blaði breskra heimilislækna. Höfundur greinarinnar segir frá því að tekin hafi verið 15 tímarit á 11 biðstofum lækna og tekin bakteríustrok af forsíðunum. Tekin voru þau tímarit sem lágu efst í bunkanum á hverri stofu en aldur þeirra var frá tveimur upp í níu mánuði.

Það kom engum á óvart að bakteríur fundust á öllum forsíðunum. Hins vegar fundust ekki nema tvö tilvik um sjúkdómsvaldandi bakteríur. Hugsanlegt sé að bakteríurnar hafi ekki lifað af tímann sem leið frá því strokin voru tekin þar til þau voru rannsökuð (6-12 klukkustundir). Það segir höfundur að geti bent til þess að forsíður tímarita bjóði ekki upp á þau lífsskilyrði sem slíkar bakteríur þurfa.

Höfundurinn dregur þá ályktun af rannsókn sinni að engin ástæða sé til að fjarlægja tímarit af biðstofum lækna.

Hins vegar bendir hann á þann annmarka á rannsókninni að hún hafi eingöngu beinst að bakteríum. ─ Eftir sé að kanna hvort á tímaritunum kunni að þrífast sjúkdómsvaldandi veirur.

(Heimild: mbl.is)

fimmtudagur, mars 03, 2005

Deildó um helgina.

Mun taka þátt í deildarkeppninni í skák um helgina. Er að vísu í liði í 4. deild og mun flakka á milli 2. og 3. borðs eftir hentugleika. Það er því engin Íslandsmeistaratitill í hyllingum hjá mér, heldur er þetta spurning um að vera með!!

Nú er um að gera að dusta rykið af Tarrasch-, Petrov's-vörninni og einhverju heimabruggi til viðbótar, tefla hvasst og máta andstæðinginn, eða þá svíða í endatafli.

Allir áhugamenn um skák hvattir til að líta við í Menntaskólanum í Hamrahlíð.

þriðjudagur, mars 01, 2005

Hvíldardagur á Sveitasetrinu.

Af einhverjum ástæðum fékk undirritaður frí í vinnunni í gær. Ástæður þessa eru líklega margvíslegar, kannski helst sú að vinnuframlagið síðustu daga hefur verið óhóflegt, svo að ég tali hreint út.

Var því lagt yfir Hellisheiði og ekki lynt látum fyrir en komið var að Sveitasetrinu. Hann var heldur kaldur í gær, en gott var það, að komst út úr skarkala bæjarins og njóta þagnarinnar og kyrrðar.

Hlakka mikið til vorsins, þá verður enn skemmtilegra að fara austur og njóta þessa alls.